O celowości i charakterze podjętych działań poinformował watykański dziennik "L’Osservatore Romano" Luca Virgilio - architekt tzw. Fabryki św. Piotra, czyli instytucji troszczącej się o stan bazyliki watykańskiej. Odpowiadał on także za wcześniejszą odnowę zewnętrznych przejść i mniejszych kopuł tej świątyni. Oświadczył on, że odnawianie głównej kopuły świątyni, a zwłaszcza jej bębna, rozpoczęło się 2 września 2019 od ustawienia rusztowania. Bęben wspiera się na 16 przyporach, wyznaczających całą powierzchnię architektoniczną – wyjaśnił architekt. Zaznaczył, że prace podzielono na dwa etapy, z których każdy obejmuje osiem sektorów bębna. Remont rozpoczęto od frontu, wychodzącego na Plac św. Piotra i ta część jako pierwsza zostanie odsłonięta, aby pielgrzymi i zwiedzający mogli „podziwiać główną fasadę kopuły w całości odnowionej i w jej pierwotnej czystości”. Prace zaplanowano na cztery lata (zakładając, że nie wydarzy się coś nieprzewidzianego): przeznaczając po dwa lata na każdą część, obejmującą osiem przypór i innych elementów. Po zakończeniu tych robót dobiegnie końca odnowa wszystkich zewnętrznych przejść bazyliki. Z okazji Wielkiego Jubileuszu Roku 2000 odrestaurowano jej fasadę. W kwietniu 2007 rozpoczęto odnawianie przejść zewnętrznych, a następnie dwóch kopuł mniejszych: Gregoriańskiej i Klementyńskiej "o łącznej powierzchni ponad 35 tys. metrów kwadratowych" – oświadczył L. Virgilio. Dodał, że obecne prace przy odnowie głównej kopuły stanowią końcowy etap restauracji świątyni. Według architekta bęben kopuły zajmuje powierzchnię 8,9 tys. m kw. trawertynu, łącznie z dodatkami architektonicznymi i powierzchnią 16 przypór, podczas gdy sama wieża bębna rozciąga się na powierzchni 440 m kw. muru ceglanego. Łączna wysokość bębna wynosi 36,63 m, kolumny przypór mają u podstaw obwód 168 m, a mierzone od podstaw okien – 153 m. Tak duże wymiary poszczególnych części stawiają wielkie wyzwania przed wykonawcami robót. Każda z mniejszych, odnowionych już kopuł zajmuje powierzchnię 1345 metrów kwadratowych. Rozmówca dziennika watykańskiego zaznaczył, że realizowany obecnie projekt stawia przed sobą dwa zadania: estetyczne i funkcjonalne. Z jednej strony chodzi bowiem o przywrócenie dawnej wspaniałości całej architektonicznej strukturze bazyliki, z drugiej zaś istnieje konieczność odtworzenia mechanicznych charakterystyk skuteczności i bezpieczeństwa kamienia, tworzącego elementy architektoniczne – podkreślił Virgilio. Zwrócił ponadto uwagę, że łączna powierzchnia bębna jest większa o ponad 2 tys. m. kwadratowych od całej fasady, zajmującej w sumie 7 tys. m. kw. Aby rozpocząć prace odnowicielskie, należało ustawić wielkie metalowe rusztowanie sięgające w najwyższym punkcie 80 metrów wysokości. Z technicznego punktu widzenia plan odnowy przewiduje badania diagnostyczne i przeprowadzenie wizualizacji za pomocą skanera laserowego, który pozwoli lepiej zrozumieć złożoną strukturę architektoniczną, zaprojektowaną przez Michała Anioła i Giacomo Della Porta – tłumaczył dalej włoski architekt. Wyjaśnił, że tak opracowany rysunek "jest podsumowaniem wszystkich wiadomości dotyczących stanu zachowania materiałów oraz stopnia zniszczeń i zmian o charakterze chemicznym, fizycznym i mechanicznym, występujących na kamieniu". Będzie na nim można wykonać grafiki i ilustracje, wykorzystując do tego opisy i wszelkie działania restauratorskie, podjęte w przeszłości. Prace przewidują też badanie fragmentów kamienia, sztukatur i innych szczegółów, skontrolowanie piorunochronów oraz oczyszczenie, wzmocnienie i ochronę podłogi kamiennej. Właśnie te trzy ostatnie punkty są głównymi założeniami robót mających na celu ochronę całego obiektu i opóźnienie procesu jego niszczenia. W dzisiejszych warunkach każde rozwiązanie, jakie można tu zastosować, "musi szanować zasadę rozpoznawalności i nieodwracalności samej pracy odnowicielskiej" – podkreślił architekt. Wskazał, że na bębnie kopuły da się "odczytać to, co wydarzyło się tam w ciągu czterech wieków historii, począwszy od śladów upływu czasu na materiale, a kończąc na dniu rozpoczęcia obróbki".

Problematyka związana z procesem projektowania i budowy nowożytnej bazyliki Św. Piotra na Watykanie zajmuje kluczowe miejsce w dziejach architektury europejskiej. Trwające od połowy XV w. po schyłek kolejnego stulecia dyskusje, niczym w soczewce skupiały najpoważniejsze tendencje i rozwiązania architektoniczne obecne w tym czasie na gruncie włoskim. Ranga budowli wynikała również z jej funkcji i znaczenia widzianego w kontekście historycznym i religijnym epoki. Z tego powodu powstające od połowy XV w. projekty przebudowy i praktyczne rozwiązania, gromadziły najlepszych architektów epoki i były bacznie obserwowane przez naśladowców. Poza tym po upadku Konstantynopola i w obliczu przemian czasów reformacji budowla ta urastała do rangi jednej z najważniejszych świątyń chrześcijaństwa stając się równocześnie symbolem papiestwa i Kościoła wszystkich prowadzonych tu prac istotne były dwa główne punkty odniesienia. Pierwszym była oczywiście wczesnochrześcijańska bazylika ufundowana na początku IV w. w czasach cesarza Konstantyna. Jej skala, bazylikowy układ, poprzeczna nawa transeptu i lokalizacja ołtarza głównego ponad miejscem wskazywanym jako grób Apostoła Piotra były bardzo ważnymi składowymi, które powinny być uwzględnione w projektach nowej budowli. Drugim źródłem inspiracji były zmieniające się w epoce renesansu wyobrażenia o okazałych, antycznych budowlach, których formy mogłyby godnie zastąpić i wzbogacić dotychczasowy projekty i próby realizacji nowego kościoła nad grobem Apostoła Piotra pojawiły się już w połowie XV w. za pontyfikatu papieża Mikołaja V. Planował on liczne inwestycje prowadzące do renowacji i monumentalizacji budowli Watykanu. Było to związane z przeniesieniem głównej papieskiej rezydencji z Lateranu właśnie na wzgórze watykańskie. Stan techniczny starożytnej budowli był opłakany i trudno go było poprawić jedynie okazjonalnymi remontami. Poza tym pozycja Rzymu, po upadku Konstantynopola w 1453 r., jako ostatniego patriarchatu Kościoła chrześcijańskiego wymagała odpowiedniej, monumentalizowanej oprawy. W tym też celu Mikołaj V zatrudnił związanych z florenckim środowiskiem artystów: Albertiego i Bernardo Roseliniego. Spod ich ręki wyszedł pierwszy z licznych, renesansowych projektów przebudowy bazyliki. Jednym z bardzo ważnych elementów jaki był zaproponowany w projekcie z ok. 1450 r. była okazała kopuła założona ponad skrzyżowaniem naw kościoła. To rozwiązanie było popularne od średniowiecza w toskańskich kościołach. Jednak w Rzymie z połowy XV w. taki pomysł był zupełną nowością. Zadecydowało tu pochodzenie architektów, którzy mieli prawo uważać, że florenckie projekty Filippo Brunelleschiego (kopuła katedry, kościół S. Lorenzo) najlepiej zbliżają się do wspaniałości świątyń antyku. To połączenie bazylikowego kościoła z kopułowym sklepieniem musiało przypaść do gustu rzymskim fundatorom, skoro od tego czasu, w każdej z kolejnych propozycji projektowej dla Watykanu była uwzględniana olbrzymia kopuła o rozmiarach porównywalnych z antycznym Panteonem. Jednak rozpoczęte w połowie XV w. prace szybko przerwano wraz ze śmiercią Mikołaja V w 1455 r. Przez kolejne cztery dekady pozycja papiestwa nie pozwalała na bardziej ambitne się u schyłku XV w. nowe, pełne rozmachu projekty architektoniczne dla Rzymu odzwierciedlały rosnące znaczenie papiestwa. Było to czytelne już za pontyfikatu Sykstusa VI z rodu Borgiów, który zbiegał się w czasie z osłabieniem pozycji Florencji. Na początku XVI w. symbolem świetności Stolicy Apostolskiej stał się pontyfikat Juliusza II (1503-1513). Okres panowania tego papieża jest słusznie kojarzony z niezwykłym rozwojem artystycznym Rzymu, który wtedy mógł już przyćmić Florencję. Świadectwem tego okresu są znakomite, renesansowe dzieła Rafaela, młodego Michała Anioła, a także doświadczonego Donato lecie 1505 r. było już jasne, że papież zdecydował się na patronat nad heroiczną przebudową watykańskiej bazyliki. W stosunku do zamysłów poprzedników, nowością było podkreślenie ogromnego sklepienia kopułowego, które miało podporządkować sobie bryłę kościoła. Źródła naszej wiedzy na temat projektów Bramantego dla tej fazy budowy są przynajmniej dwa. Jednym z nich jest medal upamiętniający położenie kamienia węgielnego pod nową bazylikę 18 kwietnia 1506 r. Widnieje na nim wizerunek świątyni, ponad którą góruje ogromna kopuła. W narożnikach budowli są również widoczne dwie, wysokie wieże. Obraz obiega napis: TEMPLI PETRI INSTAVRACIO – oznaczający odbudowę, wskrzeszenie świątyni Św. Piotra. Napis ten jest niezwykle ważną deklaracją sugerującą zamysł renowacji budowli i wskrzeszenia jej dawnej świetności z wykorzystaniem najlepszych wzorców starożytnych, właściwych dla świątyni z czasów rzymskich cesarzy. Drugim źródłem naszej wiedzy o tej fazie budowy jest projekt Donato Bramantego, przechowywany we florenckich Uffizi pod nr rysunek ukazuje jedynie połowę projektu dla skrzyżowania naw kościoła. Zarys projektu jest rozrysowany w prostokącie o proporcjach 1:2, w który wpisano połowę krzyża, którego ramiona stanowią projektowane nawy. W miejscu ich skrzyżowania była przewidziana wielka kopuła. W przestrzeniach pomiędzy ramionami naw, ukazano symetrycznie rozmieszczony zespół mniejszych pomieszczeń, w którym możemy odnaleźć zarys kaplic na rzucie krzyża greckiego (równoramiennego), które przykryto kopułkami. W narożach projektowanej budowli znalazły się również kwadratowe podstawy dla wież, których istnienia w projekcie możemy domyślać się na podstawie opisanego już medalu. Jak już wspomniano zachowany rysunek z Uffizi jest jedynie połową planu. W wielu publikowanych opracowaniach i podręcznikach projekt ten był mechanicznie uzupełniany o jego lustrzane odbicie sugerując w ten sposób planowany układ centralny, w którym w kwadrat wpisano krzyż równoramienny z dużą kopułą w środku i czterema mniejszymi w narożach. W rzeczywistości nie jest do końca jasne czy rzeczywiście papież Juliusz II i Bramante tak właśnie wyobrażali sobie tą nową budowlę. Zachowany projekt równie dobrze mógł odnosić się jedynie do zamknięcia bazyliki, pomyślanego jako rozbudowany układ kopułowy. Trwające po śmierci Bramantego spory wokół kolejnych wersji realizowanego projektu ukazują ścieranie się różnych tendencji dążących do układu centralnego lub podłużnego, co przemawia za tym, że w okresie przygotowywania projektu Bramantego kwestia ta nie była ostatecznie pewno ważnym czynnikiem wpływającym na projekt Bramantego była funkcja watykańskiej świątyni, która była jedną z bazylik większych, memorią i mauzoleum Apostoła Piotra, pierwszego biskupa Rzymu, a wiec też i pierwszego papieża. Zmuszało to architekta do połączenia ze sobą schematu bazyliki i budowli centralnej, tak jak to uczyniono w innych starożytnych kościołach z czasów cesarza Konstantyna – bazyliki nad Grobem Chrystusa w Jerozolimie czy nad grotą Narodzenia w Betlejem. W obu przypadkach centralizujący plan podkreślały kopuły. Te znane renesansowym architektom wzorce mogły mieć wpływ również na Bramantego. Poza tym wykorzystywał on w swoim projekcie doświadczenia wyniesione z Mediolanu, gdzie wznosił też kopuły i badał tamtejsze budowle uchodzące za starożytne. Wśród nich znajdował się kościół S. Lorenzo, który jest budowlą na planie krzyża greckiego z kopułą na skrzyżowaniu naw i czterema wieżami w narożnikach. Widniejący na medalu watykański obiekt powtarzał taki na rysunku z Uffizi założenia projektowe stały się podstawą dla rozpoczętych w 1506 r. prac budowlanych. Poprzedziła je rozbiórka zachodniej, wznoszącej się ponad ołtarzem głównym, części starożytnej bazyliki Św. Piotra. Za życia Bramantego udało się wykonać filary pod projektowaną kopułę wraz z powiązanymi z nimi ścianami. Jednak w chwili śmierci architekta, zrealizowane fragmenty budowli w niczym nie przypominały wspaniałe świątyni, bardziej przypominając starożytne, monumentalne ruiny górujące ponad zachowaną jeszcze wschodnią częścią starożytnej bazyliki. Wzniesione za życia Bramantego fragmenty budowli zdefiniowały wymiary podstawowych części przyszłego, nowego kościoła. Jednak na początku XVI w. nikt nie mógł przypuszczać, że dokończenie budowy zajmie kolejne sto GryglewskiŹródła:P. Murray, Architektura włoskiego renesansu, Warszawa Pevsner, Historia architektury europejskiej, Warszawa w sztuce włoskiej. Architektura, rzeźba, malarstwo, rysunek, red. R. Toman, Warszawa Ulatowski, Architektura włoskiego renesansu, Warszawa 1964.

#WirtualnaPielgrzymka – BAZYLIKA ŚW. PIOTRA 7 maja 2020 BAZYLIKA ŚW. PIOTRA Kamienie wołać będą… Kamień jest wielką potęgą. Wyrażają się w nim siły natury, które wznoszą ziemię ku górze, oblekając się w kształt wysokich górskich łańcuchów. Kamień może być wielkim zagrożeniem. Ale oprócz tych kamieni, w których pojawia się ta tajemnica stworzenia, są jeszcze kamienie, które służą człowiekowi w dziełach jego geniuszu. Pomyślmy o kamiennych świątyniach, o gotyckich katedrach, o dziełach renesansu, jak ta bazylika św. Piotra… Jan Paweł II, Przemówienie do młodzieży podczas IX ŚDM, 27 sierpnia 1994 r. Kopuła bazyliki św. Piotra jest jedną z najbardziej znanych i największych kopuł świata. Kopuła bazyliki św. Piotra jest jednym z najbardziej znanych symboli Rzymu. Rzymianie zwą ją zazwyczaj Cupolone („wielka kopuła”) i dumni są, że urodzili się w jej cieniu. Jej powszechnie rozpoznawalna forma architektoniczna w dużej mierze odzwierciedla projekt genialnego Michała Anioła Buonarrotiego, który pracował nad jej konstrukcją do końca swego życia, ale zdołał ją wznieść jedynie do końca wysokości bębna, na którym czasza kopuły jest oparta. Kopuła ma strukturę podwójnej powłoki: wewnętrzna kopuła o grubości około 2 m spełnia funkcję nośną, zewnętrzna powłoka o grubości około 1 m spełnia rolę dachu. Dzięki tak złożonej konstrukcji można stworzono między dwoma powłokami system schodów, które prowadzą na szczyt kopuły i na taras widokowy, z którego roztacza się wspaniała panorama Rzymu. Waga całkowita kopuły to około 14 000 ton. Wysokość zewnętrzna to ponad 133 m, a średnica zewnętrzna to ponad 58 m. Przejście od dachu bazyliki do tarasu widokowego na szczycie kopuły to 320 schodów. Warto wziąć pod uwagę, to że spora ich część to bardzo wąskie, spiralne schody. W związku z odwołaniem Narodowej Pielgrzymki, Ambasada RP w Rzymie, Mt 5,14 | Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w Warszawie oraz uczniowie i nauczyciele Szkoły Polskiej im. Gustawa Herlinga Grudzińskiego w Rzymie zapraszają na wirtualny spacer śladami Jana Pawła II w Rzymie i jego okolicach, aby w ten sposób uczcić setną rocznicę urodzin Karola Wojtyły przypadającą 18 maja.

Plac przed bazyliką św. Piotra (widok z kopuły bazyliki), 1656-67. W tym okresie Bernini stworzył kolejne fontanny. Borromini, główny artysta Innocentego X, zaprojektował dla papieża fontannę, mającą stanąć na Piazza Navona przed kościołem rodowym Innocentego Sant’Agnese in Agone. Projekt jednak nie spodobał się zleceniodawcy.

Wspinamy się na Kopułę Bazyliki św. Piotra Dzisiaj odwiedzimy Watykan – Stolicę Apostolską. Mikroskopijne państwo w ujęciu geograficznym¹, ale dysponujące ogromną władzą i wpływami. Obejrzymy je z kopuły najsłynniejszej chrześcijańskiej świątyni – Bazyliki św. Piotra. Watykan Watykan pomimo iż miniaturowy, jak przystało na niezależne państwo ma własną pocztę i znaczki, system sądowniczy oraz specjalną policję – Gwardię Szwajcarską. Istnieje ona od 1505 roku, w jej szeregach mogą służyć jedynie Szwajcarzy. Bazylika św. Piotra Bazylika św. Piotra to najbardziej znana i druga co do wielkości świątynia chrześcijańska na świecie. Powstawała przez ponad 120 lat pod okiem wielkich architektów renesansu i baroku. Na miejscu kościoła, który został wzniesiony nad grobem Piotra Apostoła. Przykrywa ją kopuła zaprojektowana przez Michała Anioła. Jej konsekracja odbyła się w listopadzie 1626 roku. Wstęp do świątyni jest wolny. Jednak najpierw musimy ustawić się w kolejce, ciągnącej się przez Plac św. Piotra oraz przejść przez bramki kontrolne. Przez ten czas można podziwiać dwie półkoliste kolumnady otaczające plac i 140 figur stojących na attyce. Na taras widokowy wieńczący kopułę można się dostać po wykupieniu biletu. Trzeba się wspiąć po 551 stopniach. Można także odrobinę ułatwić sobie zadanie i pierwsze 221 stopni pokonać windą. [su_accordion][su_spoiler title=”Godziny otwarcia oraz ceny biletów²” open=”no” style=”default” icon=”plus” anchor=”” class=””][/su_spoiler][/su_accordion] Z tarasu widokowego położonego na dachu, możemy z bliska przyjrzeć się figurom Jezusa, Jana Chrzciciela i 11 Apostołów, które zdobią fasadę świątyni. Podziwialiśmy je stojąc w kolejce na Placu św. Piotra. Teraz najtrudniejsze – 320 stopni we wnętrzu kopuły. Miejscami bywa naprawdę klaustrofobicznie. Okratowane, maleńkie okna to zawsze jakiś punkt orientacyjny. Jednak większość wspinaczki trzeba pokonać korytarzami, których ściany potrafią układać się pod kątem. Natomiast schody tworzą czasami krętą, pionową wstęgę, po której z trudem stąpa jedna osoba. Jednak już w trakcie wspinaczki czeka nas nagroda. Balkon wewnątrz kopuły. Wyobraźcie sobie – mozaiki projektu Cavaliere d’Alpino na wyciągnięcie ręki oraz widok na wnętrze bazyliki z góry! Jest tam dosyć wąsko, tłum zwiedzających rwie jak wezbrana rzeka, ale warto przystanąć, chociaż na chwilę. Kolejne stopnie pokonane – można cieszyć oczy panoramą Watykanu i Rzymu. Plac św. Piotra Most Świętego Anioła Muzea Watykańskie Ogrody Watykańskie My wchodziliśmy na kopułę Bazyliki św. Piotra praktycznie tuż przed jej zamknięciem. Gdy byliśmy ponownie na dachu zapalono już światła, a na górę nie wpuszczano już turystów. Niczym niezrażone mewy pozowały spokojnie ostatnim odwiedzającym. W kolejnym wpisie z podróżniczej serii wejdziemy do wnętrza Bazyliki św. Piotra. Przejdziemy mostem obok Zamku św. Anioła i odbędziemy wspólnie ostatni spacer po Rzymie. Zapraszam. ¹ Powierzchnia Watykanu to 0,44 km². ² Kasa, za nią schody oraz winda – znajdują się na prawo od wejścia do Bazyliki. WPISY, KTÓRE MOGĄ CIĘ ZAINTERESOWAĆ:

l9evT. 142 228 303 61 137 21 229 305 9

projekt kopuły bazyliki św piotra